Heerema, die zelf als jonge zwemmer kamers deelde met de latere kampioen Pieter van den Hoogenband, zegt de materie uit zijn zwemsport te kennen, maar hij wil de problematiek breder trekken. Zo sprak hij vorige maand tegen de website SKXL: 'Er waren in Rio sporters die een wereldprestatie neerzetten en boven zichzelf uitstegen, maar we zagen ook een aantal tegenvallers. Over vier jaar wil ik in Tokio in ieder geval niet achteraf constateren dat we zaken anders en beter hadden moeten doen.'

Er is de voorbije jaren door de nationale sport, met in de hoofdrol olympisch comité NOC*NSF, voortdurend geld ingeleverd. Het verschralen van de inkomsten uit De Lotto, een terugval van 59 naar 35 miljoen, leidde tot stevige bezuinigingen in de jaren sinds de Spelen van Londen 2012. Er gingen op rij 5, 8 en 10 procent van de topsportbudgetten af. Het reservefonds van NOC*NSF, van 58 miljoen, werd royaal aangesproken en zakte naar 25 miljoen, een alarmerende ondergrens.

In die barre tijden leverde minister Edith Schippers van VWS telkens een miljoentje hier en een miljoentje daar, om het stranden van het olympische vaartuig voor te zijn. Het waren lapmiddelen, stelt ook parlementariër Heerema vast. Hij noemt het zelf 'incidenteel geld'. Als maandag 28 november de Kamer definitief heeft beslist over de verruiming van de topsportmiddelen, dan kan wat de VVD'er betreft de vlag uit. 'Want deze verhoging is structureel.' Sinds het staatssecretariaat van Margo Vliegenthart (1998-2002) kwam er nooit meer 'echt' extra geld bij de sportbegroting.

Heerema was er in augustus in Rio al over uit dat de sportminister haar budget voor sport moest vergroten. Daarna werd het bij de Algemene Beschouwingen een feit. Er was haast bij, want het was zoals de vertrokken penningmeester Anneke van Zanen meer dan eens betoogde. Niet de kansen in Rio werden door de voortdurende bezuinigingen bedreigd, maar de situatie was een bedreiging voor Tokio 2020. 'De kampioenen van Tokio zijn nu aan het trainen', zo betoogde Van Zanen in april bij haar vertrek.

Er bestond de voorbije jaren een matige verhouding tussen het ministerie en de top van de sportkoepel NOC*NSF. Het debacle van de Europese Spelen 2019, in de zomer van 2015 teruggegeven omdat Schippers weigerde een forse cheque te tekenen, gaf veel onmin tussen beide partijen. Rond de Spelen van Rio is de relatie weer genormaliseerd.

Iemand moet in dat geheel postiljon d'amour hebben gespeeld. Het zou een rol van CDA'er Camiel Eurlings, nu lid van het Internationaal Olympisch Comité (IOC), hebben kunnen zijn. Maar het lijkt erop dat Heerema het oliemannetje is geweest. Hij zegt dat het bij het betreden van de Kamer zijn grootste doel is geweest om een verbetering van de topsportmiddelen tot stand te brengen. Sinds twee jaar bezit de ex-zwemmer de volgens hem belangrijke portefeuille sport. 'Voor anderen in de politiek is het een bijportefeuille, voor mij de hoofdportefeuille.'

Voor grote sportevenementen trekt de regering de komende drie jaar ook nog eens, per jaar, 2,5 miljoen extra uit. Het bestaande budget van 7,2 miljoen dat gekort werd naar 4,9 komt daarmee weer op een niveau (7,4 miljoen), waarmee zekere ambities nagejaagd kunnen worden. Het lijkt echter ruim onvoldoende om echt grote toernooien naar Nederland te halen. Hoe die kansen liggen, daar laat Heerema zich niet over uit. Dat is aan de nieuw in het leven geroepen Nederlandse Sportraad, waarin zijn oude zwemmaat Pieter van den Hoogenband resideert.